Аблесов: Президент туура айтты, ал Кумтөрдүн эл үчүн иштешин каалайт
Кыргыз Республикасынын экс-транспорт министри, Кыргыз Республикасынын Коомдук палатасынын мурдагы төрагасы, Кыргыз ССРинин Жогорку Кеңешинин эки чакырылышынын жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин экс-депутаты, Инженердик академиянын мүчө-корреспонденти. Сыдыкбек Аблесов Кумтөр боюнча Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаровдун позициясы толугу менен колдоого татыктуу деп эсептейт.
"Биздин алтын кенибиздин негизинде канадалыктар менен биргелешкен долбоордун пайда болу баштапкы стадиясында да мындай кылмыштуу келишимдерге баруу жөн эле кабыл алынгыс экенин айттым", - дейт Аблесов.
Ал Кыргызстан сөзсүз түрдө арбитраждык сотто Центеррага каршы өзүнүн чындыгын коргой алат деп ишенет.
"Мен президенттин "биз жеңебиз" деген сөзүнө ишенем. Ага бизде бардык негиз бар. Канадалык инвесторлор кенди иштетүү учурунда экологиялык жана эмгек коопсуздугу боюнча көптөгөн мыйзам бузууларга жол беришкен. Бул мыйзам бузуулардан Кумтөрдө канча адам каза болгон? Менин эсебимче 60тан ашуун.. Бул үчүн эч ким жооп берген жок ", - деп белгилейт аксакал.
Анын айтымында, жакында кенден табылган көмүлгөн уулуу калдыктардын табылышы бул талашта Кыргызстан койгон дооматтын туура экендигин бекемдейт тастыктайт.
"Бүгүнкү күндө бүткүл дүйнө жүзүндө экологиялык маселелерге өтө этият мамиле жасалат, бул жерде мындай варвардык мамиле. Мен эл аралык арбитраждык сот кен иштеп чыгуучунун мындай жан кейиткен экологиялык кылмыш фактыларын этибарга албайт деген сөзгө ишенүү мен үчүн кыйын болуп турат", - дейт Аблесов. .
Ал ошондой эле 1998-жылы 20-майда цианиддин агып кеткен окуяны да эске салды. Анда Кумтөр Оперейтинг Компанинин жүк ташуучу унаасы кырсыкка учурап, анын кесепетинен 1740 килограмм цианид Барскоон дарыясына төгүлгөн. Ошол кезде 2 миң адам уулануудан жабыркап, экөө каза болгон. 17 миң адам медициналык жардамга кайрылууга аргасыз болгон.
"Бул дагы бир экологиялык кырсык, анын жоопкерчилиги Центерра компаниясына жүктөлгөн. Бул кырсыктан Барскоондун гана эмес, башка айылдардын да тургундары жабыркаган. Ошол кездеги такталган маалымат боюнча 47 кош бойлуу аял балдарын жоготкон, мал кырылган. Мындан тышкары, элдер Ысык-Көлдө өндүрүлгөн айыл чарба продукциясын сатып алуу токтоткон. Туристтер келбей калган",-деп эскерет Сыдыкбек Аблесов.
Ал президенттин демилгесин толугу менен колдой турганын баса белгиледи.
"Центерра экологиялык кылмыштар үчүн жооп бериши керек, ал эми канадалыктарга Кыргызстанда бизнес жүргүзүүгө уруксат берген биздин чиновниктер мындай чыгым келтирген келишимдерге кол койгондугу жана коррупция үчүн жооп бериши керек. Кендин өзү мамлекетибиздин жыргалчылыгы үчүн иштеши керек", - деп жыйынтыктады аксакал.
